مقاومت حزب الله به ثمر نشست؛ تکیه رئیس جریان نارنجی بر کرسی بعبدا

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل ـ رامین حسین آبادیان: از ماه مِی سال ۲۰۱۴ و پس از پایان مهلت ریاست جمهوری «میشل سلیمان» در لبنان، این کشور با بحران خلأ ریاست جمهوری مواجه بود. از آن زمان تاکنون پارلمان لبنان حدود ۵۰ جلسه برای انتخاب رئیس جمهور جدید برگزار کرد اما تمامی آنها به دلیل نرسیدن تعداد نمایندگان حاضر در جلسه به حد نصاب با ناکامی مواجه شد، مسئله ای که بیش از هر چیز ناشی از اختلاف نظر گروه های سیاسی بود.

ماجرا اما از آنجا آغاز شد که پس از اتمام دوره قانونی ریاست جمهوری میشل سلیمان در ماه مِی سال ۲۰۱۴، جریان ۱۴ مارس به رهبری جریان المستقبل و سعدالدین حریری، «سمیر جعجع» و جریان ۸ مارس به رهبری حزب الله و سیدحسن نصرالله، «میشل عون» را به عنوان نامزد مورد حمایت خود برای تصدی پست ریاست جمهوری معرفی کردند.

اختلافات سیاسی در لبنان زمانی بالا گرفت که نامزدهای هر دو جریان از اولویت های خود در صورت تکیه زدن بر کرسی ریاست جمهوری سخن گفتنداختلافات سیاسی در لبنان زمانی بالا گرفت که نامزدهای هر دو جریان از اولویت های خود در صورت تکیه زدن بر کرسی ریاست جمهوری سخن گفتند. در یک سوی میدان، جعجع قرار داشت که به صراحت از حضور نیروهای حزب الله لبنان در سوریه به عنوان یکی از عوامل ناامنی در مرزهای دو کشور یاد می‌کرد و صراحتا خواستار توقف آن بود و در آن سوی میدان نیز، میشل عون قرار داشت که در اظهارات خود اقدامات محور آمریکایی ـ صهیونیستی در منطقه و تبعات و پیامدهای آن بر ملت‌ها را محکوم می کرد.

سلسله گفتگوها و رایزنی‌های غیر مستقیم که توسط برخی طرف‌های به اصطلاح میانجی در لبنان میان دو طرف (جریان ۸ مارس و ۱۴ مارس) صورت گرفت، برای حل بحران خلأ ریاست جمهوری کارگر نیفتاد و هیچ یک از دو جریان حاضر به پذیرش نامزد مورد حمایت طرف مقابل نشد.

در این میان، آنچه که بیش از پیش بحران خلأ ریاست جمهوری در لبنان را تحت تأثیر قرار داد، دخالت های رژیم سعودی و همچنین ایالات متحده آمریکا بود؛ سعودیها که رابطه خوبی با جریان المستقبل و سعد الحریری دارند، همواره بر لزوم پافشاری جریان ۱۴ مارس بر حمایت از جعجع تأکید می کردند و همین مسأله موجب شد تا وابستگی‌های عمیق این جریان به مقامات ریاض، مانع از انعطاف پذیری آنها در این زمینه شود.

پس از آنکه رایزنی‌های غیرمستقیم میان دو طرف بی نتیجه ماند، سلسله جلسات پارلمان لبنان برای پایان دادن به بحران خلأ ریاست جمهوری در این کشور آغاز شد. این جلسات، یکی پس از دیگری به دلیل عدم تکمیل حد نصاب به روز دیگری موکول می شد. در طول دوره بحران خلأ ریاست جمهوری در لبنان، پارلمان این کشور چیزی حدود ۵۰ جلسه بدون نتیجه برگزار کرد که تمامی آنها با عدم حضور تعمدی برخی نمایندگان ـ در سایه اختلافات موجود میان دو جریان اصلی کشور ـ با شکست در تعیین رئیس جمهوری جدید مواجه شدند.

پس از شکستهای متوالی در تعیین رئیس جمهوری جدید لبنان که عمدتا با کارشکنی های احزاب وابسته به جریان ۱۴ مارس صورت گرفت، رایزنی‌های حزب الله و  المستقبل برای حل بحران آغاز شدپس از شکست های متوالی در تعیین رئیس جمهوری جدید لبنان سلسله رایزنی‌ها میان حزب الله و جریان المستقبل برای رسیدن به یک راه حل جهت تعیین رئیس جمهوری آغاز شد. طرف‌های شرکت کننده در این رایزنی‌ها در دوره‌های ابتدایی آغاز مذاکرات و گفتگوها به توافق‌های کلی دست یافتند که از جمله آنها می توان به «لزوم تعیین رئیس جمهوری جدید در اسرع وقت و پایان هرچه سریعتر بحران خلأ ریاست جمهوری» اشاره کرد.

با این وجود، جریان المستقبل نه تنها هیچ تلاشی برای عملیاتی کردن نتایج اولیه مذاکرات و رایزنی‌ها از خود نشان نداد، که همواره در راستای سیاست های هم‌پیمان منطقه‌ای خود یعنی رژیم سعودی، بارها انگشت اتهام را به سمت حزب الله لبنان نشانه رفت و ضمن غبارآلود کردن فضای مذاکرات، این گروه را مسئول اصلی بحران خلاء ریاست جمهوری معرفی کرد.

به دلیل همین کارشکنی‌ها و سنگ‌اندازی‌های جریان المستقبل بود که مذاکرات و گفتگوهای دوجانبه آن با حزب الله لبنان برای مدتی به حالت تعلیق درآمد. پس از مدتی مذاکرات میان دو طرف بار دیگر از سر گرفته شد. با این حال، هیچگاه شاهد ظهور و بروز یک اتفاق نظر سیاسی جامع و کامل برای برون رفت از بحران خلأ ریاست جمهوری در لبنان نبودیم.

پس از این رخدادها اما؛ سعد حریری در اقدامی غیر منتظره، ضمن پس گرفتن حمایت خود از سمیر جعجع، رسما از «سلیمان فرنجیه» رئیس حزب «المرده» ـ عضو جریان ۸ مارس ـ اعلام حمایت کرد. در واقع سعد الحریری زمانی دست به این اقدام زد که پایبندی دائمی حزب الله لبنان به حمایت از «میشل عون» به عنوان نامزد اصلی تصدی پست ریاست جمهوری، کاملا برای وی مسجل شده بود.

الحریری که از به زانو درآوردن جریان مقابل خود کاملا ناامید شده بود، با حمایت از «سلیمان فرنجیه» تلاش کرد در صفوف جریان ۸ مارس انشقاق ایجاد کنددر واقع؛ حریری که از به زانو درآوردن جریان مقابل خود کاملا ناامید شده بود، با حمایت از فرنجیه تلاش کرد در صفوف جریان ۸ مارس انشقاق ایجاد کند. به ویژه اینکه «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان و همچنین رئیس جنبش «أمل» در این کشور، همواره مخالفت خود با ریاست جمهوری ژنرال میشل عون را رسما اعلام کرده بود.

با این حال، این حیله سعد حریری هم کارگر نیفتاد و «سید حسن نصرالله» دبیرکل حزب الله لبنان اعلام کرد که تحت هیچ شرایطی از نامزدی میشل عون دست نخواهد کشید.

وی در سخنانی در این باره اظهار داشت: «جدای از مسائل سیاسی که در لبنان وجود دارد، حمایت ما از میشل عون، یک حمایت اخلاقی نیز محسوب می شود و تا زمانی که وی قصد عقب نشینی از نامزدی تصدی پست ریاست جمهوری را نداشته باشد، حزب الله پشت او را خالی نخواهد کرد».

اظهارات صریح «سید حسن نصرالله» دبیرکل حزب الله لبنان تمامی معادلات را تغییر داد و موجب شد تا تیر سعد حریری برای ایجاد انشقاق در صفوف جریان ۸ مارس به سنگ بخورد. در واقع، اقدام حریری نه تنها موجب ایجاد انشقاق ۸ مارسی ها نشد، که اختلافاتی را نیز در جریان ۱۴ مارس به دنبال داشت، چرا که سمیر جعجع رئیس حزب «نیروهای لبنانی» در اقدامی کاملا غیرمنتظره و غیرقابل پیش بینی در جریان یک نشست مطبوعاتی حمایت خود از میشل عون رئیس جریان «تغییر و اصلاح» برای تصدی پست ریاست جمهوری لبنان را اعلام کرد.

در همین ارتباط، وی تصریح کرد: «بحران خلأ ریاست جمهوری در لبنان بسیار طولانی و نهادهای دولتی تقریبا تعطیل شده اند، از طرفی در شرایطی که منطقه آبستن حوادث مختلف است بحران ریاست جمهوری، لبنان را به شدت تهدید می کند».

وی در بخش دیگری از سخنان خود در بیان علت حمایت از میشل عون اظهار داشت: «لبنان در حال حاضر به لبه پرتگاه رسیده است، باید برای نجات آن کاری انجام شود؛ کاری که شاید کسی جرأت انجام دادن آن را نداشته باشد. بر همین اساس، پس از سلسله بررسی ها و رایزنی ها با اعضای حزب نیروهای لبنانی تصمیم به حمایت از آقای عون گرفتیم تا شاید شرایط کشور ثبات بیشتری پیدا کند».

جعجع با وجود اینکه می دانست فرنجیه با چراغ سبز عربستان، فرانسه و آمریکا توسط الحریری معرفی شده است، در اقدامی غافلگیرکننده حمایت خود از میشل عون را اعلام کردجعجع با وجود اینکه خوبی می دانست فرنجیه با چراغ سبز کشورهایی نظیر عربستان، فرانسه و آمریکا توسط سعد حریری معرفی شده است، در اقدامی غافلگیرکننده حمایت خود از میشل عون را اعلام کرد تا به دو هدف اصلی دست پیدا کند؛

۱ـ تسویه حساب سیاسی با سعد حریری و بر هم زدن نتیجه تمامی معادلاتی که پس از رایزنی‌های طولانی مدت وی با طرف های خارجی حاصل شده بود.

۲ـ جلوگیری از روی کار آمدن سلیمان فرنجیه و تکیه زدن وی بر مسند ریاست جمهوری به دلیل دوستی دیرینه‌اش با «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه.

پس از حمایت جعجع از میشل عون، جلسات پارلمان لبنان برای تعیین رئیس جمهوری جدید بار دیگر از سر گرفته شد. با این وجود، باز هم حد نصاب جلسات پارلمان تکمیل نشد و این جلسات یکی پس از دیگری به تاریخ‌های دیگری موکول شد.

این وضعیت همچنان ادامه یافت تا اینکه زمزمه‌هایی مبنی بر مطرح شدن طرحی تحت عنوان «ریاست جمهوری برای عون؛ نخست وزیری برای حریری» کلید خورد؛ طرحی که خیلی زود توسط برخی احزاب و جریان های وابسته به ۸ مارس از اساس تکذیب شد.

با این حال، حدود دو هفته پیش سعد حریری رئیس جریان المستقبل لبنان در یک نشست مطبوعاتی حمایت خود و حزب متبوعش از میشل عون نامزد مورد تأیید حزب الله لبنان را برای تصدی پست ریاست جمهوری لبنان اعلام کرد.

برخی احزاب داخل جریان ۸ مارس اما؛ همچنان به مخالفت های خود با ریاست جمهوری عون ادامه دادند که از جمله آن می توان به جنبش «أمل» به ریاست نبیه بری و حزب «المرده» به ریاست سلیمان فرنجیه اشاره کرد. در همین راستا، فرنجیه حاضر به انصراف از نامزدی تصدی پست ریاست جمهوری نشد و همین مسأله باعث شد تا حامیان وی در جریان جلسه رأی گیری برای انتخاب رئیس جمهوری، آراء سفید به داخل صندوق بیندازند.

بر همین اساس، تلاش های ایالات متحده آمریکا و رژیم سعودی برای انصراف حریری از حمایت میشل عون نیز کارگر نشد و در نهایت رئیس جریان نارنجی امروز در جریان جلسه رأی گیری انتخاب رئیس جمهور، با ۸۴ رأی به کرسی ریاست جمهوری کاخ بعبدا رسید؛ دستاوردی که بدون شک روند تحولات داخلی و خارجی در لبنان طی ۶ سال آینده را به نفع جریان ۸ مارس و حزب الله لبنان تغییر خواهد داد.